Yaşlılar için özel fıkıh kuralları var mıdır?

Yaşlının dünyada kalma umudu artık azalmış, uykularına giren bir ölüm korkusu onu sarmıştır. Öyle birinden de ahiret eksenli yaşaması, kul hakları başta olmak üzere hayatının kalan kısmını Allah’ın emir ve yasaklarına göre yaşamada daha dikkatli olması beklenir. Yaşlı birinin bedeninde duyu organları başta olmak üzere önemli eskimeler ve kayıplar olacaktır. Nefes azalmasından adımlarını kısmaya kadar pek çok eksiklik ve yetersizlikler olacaktır. Bu da onun için normal bir insan üzerinden belirlenen hükümlere oranla bazı farklı hükümlere ihtiyaç oluşturacaktır.

Bir başka ayrıntı da yaşlıların ömürlerinin geri kalan bölümlerinde yaşlı olmayanlardan ve özellikle de çocuklarından, akrabalarından destek ve alaka görmelerinin zorunluluğudur.

Bu ayrıntıların bütününden yaşlılar için farklı denebilecek dine dayalı hükümlerin tespit edilmesi gerekmektedir. Yaşadığımız çağda devletler ekonomi, psikoloji, sosyal ve sağlık noktalarında yaşlılar için özel koruma alanları oluşturmaya çalışmaktadırlar. Farklı sunumlarla da olsa İslam fıkhı yaşlılarla alakalı bu ayrıntıları büyük oranda belirlemiş durumdadır.

Yaşlılar evi, bakım evi gibi gitgide yaygınlaşan yaşlılara mahsus barınma merkezlerinin Müslüman toplumlarda Avrupa’daki gibi yaygın bulunmamasının sebebi Müslüman toplumların, yaşlıları bünyesinde barındırmayı imanî bir zorunluluk olarak görüp yaşadıkları evlerde yaşlıların da yaşamasının gerekliliğine inanıyor olmalarıdır. Çünkü Müslüman’ın imanında kendi hayatı ve onu dünyaya getiren ebeveyninin hayatı Allah’ın emanetidir. Kendisi ve ebeveyni başta olmak üzere yakınlarının hayatlarını sonuna kadar sürdürmeyi sağlamak imanî bir görevdir. Yaşlılık bu gerçeği değiştirmeyeceği gibi daha da önemli noktaya taşımaktadır. Bu nedenle de yaşlıya veya bir başkasına hiçbir gerekçeye dayalı olarak intihar etme izni verilmemiştir. Hatta intihar bir kenara ölümü temenni etmek bile yasaklanmıştır.

Yaşlı hastalandığında tedavi ettirilmesi veya kendisinin tedavi olmaya çalışması yaşı ne olursa olsun beşerî imkânlar bulunduğu sürece meşru bir iş olarak görülmüştür.