Yazılı Fetva

Sünnetlerin bilimle çatıştığı iddiasına tepkiniz ne olurdu?

681
16.01.2024

Hocam eş adayım ilminize güvendiği için bilhassa sizin fetvanızı sormak ihtiyacı hâsıl oldu. Bahis konusu yüzünden aramız açıldı ve bana sapkına varacak kadar ithamlarda bulunuldu. Bundan sonrası birlikteliğimiz ayrı konu ama en azından bir hakikatin ortaya çıkmasına vasıta olur ümidiyle soruyorum.

Ben mikrobiyoloji ve sağlık konusunda çalışıyorum. Bu konuda ehilim. Tükürük ile namütenahi mikrobun kişiden kişiye taşınabildiğini biliyorum. Nitekim bugün ekseri tıp kaynakları bunun doğruluğunu teyit etmektedir. Elbette kendisinde mikrop yoktur fakat ümmetine örnek olması açısından Resûlullah’ın mikropların aşılanmasına sebep olacak şekilde bir sünneti olduğuna inanmıyorum. Hurma gibi taneli olanları tek tek aynı kaptan aldığını ama salgının bulaştığı kaşığın kaba girmesi ve diğer kaşığın ona teması ile iletimin pek kolay olabildiği ortak çanak için veya aynı bardaktan kullanmak şeklinde bir uygulamaya örnek olmadığını düşünüyorum.

Hadis olarak sunulan Hz. Ayşe validemizle bilhassa bardağın aynı yerinden içtiği, onun ısırdığı yerden ısırdığı şeklinde ifadeler var. Umumi içtihatta Arap ve Anadolu coğrafyasında bir kaba kaşık sallamanın, aynı kaptan içmenin yaygın olduğunu da biliyoruz. Yaygın uygulama ne olursa olsun sünnetlerle bilimin çeliştiği bir numune yok iken ben ancak bu hadisin sahihliğinden şüphe duyarım. Bunu dillendirip ayrı kaptan yemek içmekten dolayı sapkın olarak ilan edildim, bu da ayrı bir üzüntü kaynağıdır.
Görüşünüzü alabilirsem sevinirim. 

Ortada bir gerçek vardır, o gerçek de şudur: Bugünkü mikrobik ortam bin dört yüz yıl önce bu kadar değildir. Şimdi neredeyse her şey mikrop oldu. Bu nedenle bugüne mahsus tıbbi tedbirleri göz ardı edemeyiz. Tıbbın sağlık için önerdiklerini almak zorundayız. Bir tabaktan yemeyi ölümcül görme düzeyinde abartmanın yanlış olacağını da söyleriz, ayrı ayrı yemenin daha sağlıklı olacağını da. İtidali bulmamız mümkündür. O zamanın insanları dişlerini misvakla temizleyebiliyorlardı. Bizim dişlerimizi fırça ve macun bile temizleyemiyor. Ortada bir hayat farkı var ne yazık ki. Başımıza bela olmuş nimetler içinde yüzüyoruz adeta.

Bu meseleyi iki tarafın da abarttığını zannediyorum; hadis inkâr etmek/böyle bir ithama sebep olmak gibi riskli bir uç noktaya çekmemelisiniz konuyu.

Nureddin Yıldız