Yazılı Fetva

Zemahşerî’nin Tefsiri Okunabilir mi?

23950
24.09.2013

Selamünaleyküm hocam. Allah davanızda ve davamızda bizi muvaffak etsin inşallah. Hocam sorum şu, yanıtlarsanız sevinirim. Ben Ordu’nun bir köyünde imam-hatiplik yapıyorum. Vaizimizin uyguladığı yüz yüze vaaz kursu var. Bugün tefsir örnekleri verirken Zemahşeri'nin Keşşaf tefsirini örnek olarak verdi. Ama bize eskiden beri mutezile sapık mezhep olarak anlatıldı. Öyle öğrendik, öyle araştırdık, öyle de biliyoruz. Zemahşeri müntesibi olduğu mezhebe göre güvenilir bir kaynak olabilir mi? Şimdiden teşekkürler hocam.

Selamünaleyküm. Hicrî 538'de vefat eden Zemahşerî, kendi alanında önemli isimlerden biridir. Tefsir alanında Zemahşerî ismini büyük olarak kabul etmek ve örnek vermek hakkaniyet gereğidir. Ancak her insan için geçerli olan 'hatadan masum olmamak' Zemahşerî için de geçerlidir. Allah ona da bize de mağfireti ile muamele buyursun; i'tizal meyli yani mutezile akımı onda ağır basmaktadır. Ayetler arasında serpiştirdiği i'tizal anlayışını ancak o alanda uzman olanlar ilk okuyuşta anlayabilir. Güçlü dili sayesinde fikirlerini iyi serpiştirmiştir.Kur'an kıraatleri arasındaki tercih cesareti de dikkat edilmesi gereken bir durumdur. Peygamber aleyhisselam hakkında da bir tefsir kitabında bulunmaması gerekecek düzeyde 'ölçüyü aşmış' sözleri vardır. Bu sebeple de ciddi tenkitler görmüştür. Zehebî, onu anlatırken ilmindeki derinlikten söz etmekle beraber bu yönlerine de dikkat çekmektedir.Bir başka mesele de mevzu hadis konusundaki gevşekliğidir.Bir tefsir kitabı olarak araştırmacılar düzeyinde ikinci derecede önemli bir kaynak şeklinde kullanılabilir. Bir vaiz için ise gereksiz ve zararlı denebilir.Allah'a emanet olunuz.

Nureddin Yıldız