Mektuplar

Vakıflar ve dernekler “kurban ticareti” yapabilir mi?

7436
17.06.2013

Selamünaleyküm hocam; Çeşitli yardım kuruluşları kurban çalışmalarını şu şekilde yapıyorlar: Afrika’da 100 USD olan kurban diğer maliyetler dâhil 150 USD'ye mal olsa da Türkiye'de 250 USD fiyat açıklanıyor. Aradaki 100 USD’yi kendilerine kar olarak kaydediyorlar. Bu caiz mi? Bizim de hayır işlerinde kullandığımız bir derneğimiz için finansman sağlamak amacı ile bu yolu izleme fikrimiz var. Dini açıdan bir problem yoksa bu şekilde derneğimize finansman sağlayacağız. Cevabınız için Allah şimdiden razı olsun.

Selamünaleyküm,

İtimat, Müslümanların en büyük sermayelerinden biridir. Bireyler veya kurumlar olarak bu itimat anlayışımızı zedeleyecek her iş ciddi bir hatadır. Şüphesiz nesilden nesile intikal edebilecek hataların vebali de büyük olur. Müslümanlara kurban kesme sözü verip o söz üzerinden başka işler görmek, aramızdaki itimadı zedeler. Bu görülecek işlerin, dernek vakıf işi olması sonucu değiştirmez. Söze hıyanet etmek de böyle bir şey olsa gerekir ki bu bir nifak hastalığıdır.

Kurban kesimi ile alakalı durumu şu iki sınıfa ayırmamız mümkündür:

a- Bir dernek, kurban kesimi ile ilgili ilan çıkarıp şu anonsu yapmaktadır: “Bana şu kadar para veren herkese bir kurban kesiyorum.” Kestiği kurban, kurban olma şartlarını taşıdığı sürece bir sıkıntı yoktur. Yorumlanması zorunlu bir durum da yoktur. Bireysel bir yolsuzluk olmadıkça gidişat normaldir. Çünkü bu dernek, derneğine para verene bir kurban kesmeyi vaat etmektedir.

b- Bir başka dernek de şu ilanı yapmaktadır: “Filan yerde kurban kestirmek isteyenlere şu kadara o kurbanı mal ederim.” Bu ilanla toplanan paraların tamamı o kurban işlemine harcanmalıdır. Çünkü para toplayan bir yer ve işlem göstererek para toplamıştır. Gösterdiği yerde ve işte o parayı kullanmak zorundadır. Aksi takdirde sözüne aykırı iş yapmış olur.

Mevcut kurban kesme kampanyalarında kendimi önümüzde bir çıkmazın bulunduğunu kabul etmek zorunda hissediyorum. Büyük bir servet, gözden ırak yerlerde harcanmaktadır. Kontrol mümkün değildir, her şey itimat üzerine kuruludur. İtimat denen şey de pamuk ipliği ile bağlıdır. Vakıflarımız ve derneklerimiz bir hayır yaparken, işin sulandığını görmekteyiz. Adeta Türkiye'de kurban kesmek caiz değil gibi bir hava oluşmuştur. Bu yanlıştır. Kurban ibadeti, git gide unutulacak duruma geliyor. Bir de şehirleşmenin getirdiği kurban kesme zorluğu “ver vakfa kessinler” havasına neden olmaktadır. Kurban ibadetinin yardımlaşmaktan ibaret duruma getirilmesini kabul edemeyiz. Yardımlaşma onun sadece bir boyutu olabilir. Bir miktar aşırı gitmişlik söz konusudur. Mesele ipin ucu kaçmadan kontrol edilmelidir. Size bu işe girmemenizi tavsiye ederim. Az yapın, ashâb-ı kiram gibi bereketli olanı yapın. Allah yardımcınız olsun.

Selamünaleyküm.

Nureddin YILDIZ

Nureddin Yıldız