Siret kitabı nasıl okunur?

Siret kitabı nasıl okunur?

Kur’an-ı Kerim’i açıklayan ilim dalına “tefsir” adını veriyoruz. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemin hadisi şeriflerini açıklayan kitaplara da “hadis şerhleri” deniyor. Kur’an’dan ve hadisten hüküm çıkarmaya yarayan fıkıh bilgisi de Müslümanın dininin inceliklerini bilmesi anlamına kullanılan bir ilim dalıdır. “Fıkıh” da, dinin incelikleri demektir. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem efendimizin doğumundan vefatına kadar olan 63 yıllık hayatını tarih bilgisi olarak anlatan ilim dalına da “Siret-i nebi” adı verilir. Kısaca da “siret” diyoruz. Siret-i nebi tefsir gibi, hadis gibi, fıkıh gibi dinin hükümlerini öğreten bir ilim dalı değildir. Siret-i nebi, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemin hayatını anlatan bir ilim dalıdır. Dolayısıyla bir Müslüman siret bilgisini okurken kitaplardan, namazın ayrıntılarını orucun ayrıntılarını, evliliğin ayrıntılarını öğrenemez. Öğreneceği şey Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellemin bereketli hayatıdır, mübarek günleridir. Çünkü peygamber sallallahu aleyhi ve sellemin sözleri, nasihatleri, açıklamaları ve ayrıntılı bilgileri siret kitaplarında yoktur. Siret kitaplarında sadece filan yerde doğru, filan tarihte evlendi, filancayla evlendi şeklinde bilgiler vardır. Nasıl bir evlilik onun sünnetidir, nasıl bir evlilik Allah’ın rızasına kavuşturur, nasıl bir namazı Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bize öğretmiştir? Bu ya tefsir kitabında ya hadis şerhinde olur ya da fıkıh kitaplarında olur. Bu anlattığımız ayrıntı siret bilgisinin önemsizliğini, gereksizliğini göstermiyor. Her Müslüman siret kitabı okumalıdır. Ama bu okuduğu siret kitabı öğüt içindir, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemi tanımak, O’na biraz daha fazla yakın olmaya çalışmak içindir. Siret kitapları heyecan yüklüdür. Siret kitapları aşk artırır. Siret kitabı enerji yükler. Ama uygulama bilgimiz fıkıhtadır, hadis şerhlerindedir, Kur’an’ı Kerim’de ve tefsirlerindedir. Bu nedenle bir Müslüman, mesela Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem 25 yaşında iken kendisinden çok daha büyük 40 yaşında bir hanımla evlendiğini siret kitabından öğrenir, kalkıp da 25 yaşında evlenmek ve erkeğin kendisinden 15 yaş büyük bir kadınla evlenmesi sünnettir diye bir hüküm çıkaramaz. Çünkü bu siret bilgisi Rasulullah sallallahu aleyhi ve selleme ait bir bilgidir. Ama O’nun bizden böyle bir uygulama isteyip istemediğine dair bir açıklama getirmemektedir. Kaç yasında ve ne zaman evlenmek gerektiği siret kitabından öğrenilmez. Nitekim namazın ayrıntıları da siret kitaplarında yoktur. Muhakkak bir Müslüman en azından 3 yılda bir siret kitabı okumalıdır, peygamber aleyhisselamın hayatını okumalıdır, Uhud’u bilmelidir, Hicret’i bilmelidir. Ama heyecan için, iman tazelemek ve hangi peygambere, hangi şartlarda peygamber olmuş birisine iman ettiğini öğrenmiş olmak içindir. İlim, uygulamak içinse fıkıhtadır, tefsirdedir, hadistedir.