Yazılı Fetva

Robotların insana benzetilmesi heykel gibi sakıncalı mıdır?

2592
19.10.2021

Biliyoruz ki çağımız teknoloji çağı ve dinimiz kolaylığı emrediyor. Robotlar da gittikçe hayatımıza yerleşiyor ve bize işlerimizde kolaylık sağlıyorlar. Buraya kadar bir şey yok ama dinimizce heykel de caiz değil. Benim sorum ise şu; robotlar insana çok benzetiliyor. İnsan suretinde yapılıyor, örneğin robot Sofia. Zaman ilerledikçe iyice hayatımıza yerleşecekler. Bizim de gelişebilmemiz için böyle robotlar üretmemiz gerekecek. Eğer heykel yapmak caiz değilse dinimizce robotların görünüş olarak bu kadar insana benzetilmesi caiz midir?

Müslüman olarak bizim, insana hizmet eden bir teknolojiye karşı olmamız mümkün değildir. Bunun yanında insanın eliyle gelişen teknolojinin de dinimizin temellerine dikkat edilerek oluşturulmasını beklememiz de hakkımız hatta görevimizdir.

Bugün robot denen teknoloji insanın işini kolaylaştıran büyük bir nimettir, elhamdülillah. Şu var ki, neredeyse canlı insan zannedilecek kadar insana benzetilmiş olması beraberinde dinimizin heykel yasağına takılmaktadır. Üretilen robotun uzaktan bakıldığında gözü, kulağı, burnu gibi onu insana benzeten temel nesneleri konmamış olsa onun için insan heykeline benziyor dememiz gerekmez. Bu sebeple robotlardan heykele benzeyen bölümü için ciddi bir zaruret olmadıkça “sakıncalı” deriz. Buna göre de robotlarda:

  1. Dinimizin yasakladığı resim/heykel benzerliği,
  2. Önünde eğilip ibadet yapılması için kullanılması,
  3. Cinsel sapıklık ve türevleri ile alakalı bir iş için kullanılmaması durumunda sakınca yoktur.
Nureddin Yıldız